มะม่วงหาวมะนาวโห่ ถือเป็นผลไม้สมุนไพรที่มีรสชาติและประโยชน์หลากหลาย ชื่อของมันนั้นเพี้ยนมาจาก “มะม่วงไม่รู้หาว มะนาวไม่รู้โห่” หรือบางที่เรียกสั้นๆ ว่า “มะนาวไม่รู้โห่” ในแต่ละภูมิภาคก็มีชื่อเรียกแตกต่างกันออกไป เช่น ในภาคกลางเรียก ต้นหนามแดง หรือมะนาวไม่รู้โห่ ในภาคใต้เรียกมะนาวโห่ ส่วนในเชียงใหม่เรียก หนามขี้แฮด ต้นไม้ชนิดนี้ มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า *Carissa carandas L.* และอยู่ในวงศ์ *Apocynaceae* ผลของมันมีลักษณะเป็นผลเล็ก สีแดงสด รูปทรงคล้ายมะเขือเทศราชินี ผลสุกจะมีรสหวานนุ่มละมุนลิ้น
ต่างจากผลดิบที่มีรสเปรี้ยวจัดจนเข็ดฟัน ตัวผลไม้ยังอุดมไปด้วยธาตุเหล็กและวิตามินซีสูง เมื่อกัดผลจะมีน้ำยางเหนียวและรสฝาดติดคอเล็กน้อย **ความพิเศษของชื่อ “มะม่วงหาว” และ “มะนาวโห่”** ผลสุกของมะม่วงหาวว่ากันว่าสามารถช่วยให้นอนหลับได้ดีขึ้น เพราะเมื่อรับประทานแล้วจะรู้สึกอยากนอนหรือเกิดอาการหาว จึงเป็นที่มาของชื่อ “มะม่วงหาว” ส่วนมะนาวโห่นั้น เมื่อผลแก่จัดและมีรสเปรี้ยวจัดจ้าน เชื่อว่าช่วยกระตุ้นความกระปรี้กระเปร่า เสริมพลังได้คล้ายกับกาแฟ ทำให้ผู้ที่รับประทานรู้สึกสดชื่น มีชีวิตชีวาขึ้นทันที อย่างไรก็ดี
แม้ประโยชน์จะมีมากมาย แต่เนื่องจากรสชาติไม่ค่อยถูกปากผู้คน และต้นยังมีหนาม จึงทำให้หลายบ้านไม่นิยมปลูก บางคนที่ไม่รู้จักถึงกับโค่นต้นทิ้งไป ปัจจุบันผลไม้ชนิดนี้จึงเริ่มหายาก ยังคงพบได้จากผู้ที่รู้คุณค่าและตั้งใจปลูกไว้หน้าบ้าน โดยเฉพาะในหมู่คนโบราณซึ่งเชื่อว่าผลไม้ชนิดนี้เต็มไปด้วยคุณประโยชน์ ใช้เป็นยาสมุนไพรในการรักษาโรคต่างๆ และช่วยฟื้นฟูร่างกายได้ดี **วิธีการรับประทาน** สามารถกินผลได้ทั้งสุกและดิบ โดยนำมาล้างน้ำให้สะอาด ผลสุกจะมีรสหวาน ทานง่าย ส่วนผลดิบจะเปรี้ยวและฝาดเล็กน้อย **สรรพคุณด้านสมุนไพร**
มะม่วงหาวมะนาวโห่ไม่ได้มีประโยชน์แค่ผลเท่านั้น เพราะทุกส่วนของต้น ไม่ว่าจะเป็นราก ใบ ยอดอ่อน เมล็ด เนื้อไม้ แก่น หรือแม้กระทั่งยาง ก็ล้วนมีคุณค่าในทางยา ยางสามารถช่วยรักษาแผลให้สมานได้เร็วขึ้น กล่าวได้ว่าทุกส่วนในต้นนี้เปี่ยมไปด้วยสรรพคุณหลากหลาย **ข้อควรระวังในการบริโภค** สำหรับผู้ป่วยโรคหัวใจโต ควรหลีกเลี่ยงการบริโภคในปริมาณมาก เนื่องจากอาจทำให้เกิดอาการแน่นหน้าอกและหายใจไม่สะดวก
แนะนำให้เริ่มจากการรับประทานเพียง 1 ผลต่อวันเพื่อให้ร่างกายปรับตัว และเมื่อไม่มีอาการผิดปกติจึงสามารถเพิ่มปริมาณได้ทีละขั้น โดยหลังรับประทานต่อเนื่องประมาณ 3 เดือน จะช่วยให้ระบบเลือดไหลเวียนดีขึ้น ทั้งชายหญิงสามารถบริโภคได้ แต่ห้ามรับประทานในหญิงตั้งครรภ์โดยเด็ดขาด! แม้นว่าจะดูเป็นผลไม้ที่ไม่ได้รับความสนใจเหมือนผลไม้ทั่วไป แต่สำหรับผู้ที่เข้าใจและเห็นถึงคุณค่าของมัน มะม่วงหาวมะนาวโห่ถือเป็นสมบ
