ต้นกระบองเพชรมีลักษณะการเจริญเติบโตที่ค่อนข้างช้าเมื่อเทียบกับพืชชนิดอื่น โดยความเปลี่ยนแปลงในแต่ละสัปดาห์อาจไม่เห็นได้ชัดเจนนัก ทั้งนี้ อัตราการเจริญเติบโตขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ เช่น สายพันธุ์ สภาพแวดล้อม การให้แสงแดด ความถี่ในการรดน้ำ
และสารอาหารที่ได้รับ กระบองเพชรจะเติบโตได้ดีในสภาพแสงเหมาะสมและการดูแลที่ถูกต้อง โดยปกติแล้ว การเติบโตของกระบองเพชรในหนึ่งสัปดาห์อาจวัดได้จากการเพิ่มขึ้นของขนาดเล็ก ๆ หรือการงอกของหนามใหม่ แต่สำหรับบางสายพันธุ์ อาจต้องใช้เวลาหลายเดือนจึงจะเห็นการเปลี่ยนแปลงที่เด่นชัด
ดินต้นแบบและดินในท้องถิ่นมีลักษณะที่คล้ายคลึงกัน โดยดินต้นแบบสามารถสนับสนุนการเจริญเติบโตของรากและการพัฒนาของหนามตะขอที่มีลักษณะโค้งงอคล้ายตะขอได้อย่างมีประสิทธิภาพ เมื่อนำมาเปรียบเทียบกับดินในท้องถิ่น พบว่า สามารถปลูกต้นกระบองเพชรให้เติบโตได้ดีเช่นกัน ทั้งนี้ กระบองเพชรยังสามารถเจริญเติบโตในดินชนิดอื่นๆ ที่ไม่ใช่ดินทราย แม้แต่ดินร่วนปนทรายของท้องถิ่น ซึ่งโดยธรรมชาติมีความอุดมสมบูรณ์ต่ำและปริมาณธาตุอาหารน้อย แต่กลับมีคุณสมบัติที่สามารถอุ้มน้ำและรักษาความชื้นได้อย่างเหมาะสม
ซึ่งเอื้อประโยชน์ต่อการเจริญเติบโตของกระบองเพชรในพื้นที่บ้านหนองคูพัฒนา ดินที่ส่งผลต่อการเจริญเติบโตของต้นกระบองเพชรมากที่สุด คือ ดินจากบริเวณสวนในบ้าน ซึ่งมีลักษณะเป็นดินเนื้อนุ่ม ละเอียด อุ้มน้ำได้ดี และช่วยรักษาความชื้น นอกจากนั้น ปัจจัยสำคัญอื่น ได้แก่ การดูแลรักษา โดยเฉพาะแสงที่ต้องเหมาะสม ปริมาณน้ำที่รดต้องสอดคล้องกับลักษณะและชนิดของพืช รวมถึงการใช้ดินอย่างเหมาะสมกับความต้องการของพืช เพื่อป้องกันการเหี่ยวเฉาหรือการตายของต้นพืช ปัจจัยเหล่านี้ล้วนช่วยให้ต้นกระบองเพชรสามารถเจริญเติบโตได้ดีในหลากหลายพื้นที่ ข้อเสนอแนะเพิ่มเติม ควรเลือกพันธุ์กระบองเพชรที่สามารถแตกหน่อหรือติดดอกได้ง่าย เพื่อให้ง่ายต่อการสังเกตและติดตามการเปลี่ยนแปลงของการเจริญเติบโต
